Kontrast

O Katedrze

Poniżej przedstawiamy krótki rys historyczny rozwoju dyscyplin prawa administracyjnego i zamówień publicznych w Polsce, a także ich umiejscowienie w programach nauczania Akademii Handlowej, a potem Akademii Ekonomicznej w Krakowie wraz z charakterystyką niektórych Postaci kształtujących wiedzę i poglądy wielu pokoleń absolwentów naszej Uczelni.

Z historii prawa administracyjnego i zamówień publicznych

Wyodrębnienie prawa administracyjnego nastąpiło pod wpływem dorobku społeczno-politycznego Oświecenia, popartego nowożytnymi rozwiązaniami normatywnymi dotyczącymi statusu władzy wykonawczej, jakie ukształtowały się co najmniej od czasu rewolucji francuskiej. Wcześniej, w epoce feudalnej, normy o charakterze dwustronnym dla stosunków: państwo – obywatel (jednostka) w ogóle nie były wprowadzane, albowiem władza królewska miała na celu zapewnienie przede wszystkim posłuszeństwa poddanych i porządku w państwie, natomiast regulacje ustrojowe i policyjne należały do innych dziedzin. Doniosłe dla rozwoju prawa administracyjnego były też założenia absolutyzmu oświeconego, przede wszystkim upowszechniana od XIX w. idea państwa prawa, umożliwiająca wdrożenie koncepcji ustawowego związania administracji publicznej (zasady: legalizmu i praworządności). Do początku XX w. w ramach prawa administracyjnego lokowano także prawo skarbowe, a przy nim problematykę zamówień publicznych, zwanych „skarbowymi”, choć miała ona charakter mieszany: cywilno- i administracyjnoprawny. Rozwój tych dziedzin związany był w znacznym stopniu służebną funkcją administracji, co sprzyjało – niestety – nadmiernemu przepełnieniu problematyki zmiennymi pierwiastkami politycznymi.

Początki polskiego prawa administracyjnego łączy się z reformami ustrojowymi podjętymi u schyłku XVIII w., przez  sejm konwokacyjny (1764), a kontynuowanymi, zwłaszcza  przez Sejm Wielki (1788 – 1792), aż do upadku państwa w wyniku rozbiorów. To właśnie wtedy wyodrębniono funkcjonujące, równolegle względem władzy królewskiej, administracyjne ogniwa rządowe oraz wzmocniono samorząd miejski. Dodatkowym impulsem rozwojowym były nowoczesne rozwiązania ustrojowe wprowadzone później w Księstwie Warszawskim, wzorowane w znacznej mierze na prawie francuskim. Potem przez dłuższy czas na ziemiach polskich niejednolite prawo administracyjne funkcjonowało w oparciu o ustawodawstwo państw zaborczych. Na nowo rozkwitło w krótkim okresie II Rzeczypospolitej, aby następnie popaść w długoletnią stagnację wywołaną II wojną światową oraz zmianami ustrojowymi w okresie socjalizmu. Dopiero przeobrażenia społeczno polityczne z lat dziewięćdziesiątych ub. wieku umożliwiły „odideologizowanie” i odpolitycznienie tej dziedziny wraz z reaktywowaniem wielu tradycyjnych instytucji i  rozwiązań. Odsłoniły też potrzebę otwarcia na nowe kierunki rozwojowe, w celu wypełnienia luk narosłych wskutek długoletniej nieobecności Polski w zachodzących w krajach zachodnioeuropejskich  procesach internacjonalizacji prawa publicznego, a także wobec konieczności dostosowania rodzimej regulacji do rozwiązań i standardów Unii Europejskiej.

Dorobek polskiej nauki prawa administracyjnego sięga wybitnych dzieł z okresu reform  przedrozbiorowych, zwłaszcza Antoniego J. Popławskiego (Zbiór niektórych materii politycznych, 1774), Stanisława Staszica (Przestrogi dla Polski, 1790) oraz Hugona Kołłątaja (O naprawie Rzeczypospolitej, 1788 i  Prawo polityczne narodu polskiego, 1798). Problematyka prawa administracyjnego, obejmująca przez dłuższy czas także prawo skarbowe, szybko weszła do programów nauczania, pod nazwą „Prawa politycznego”, a potem „Umiejętności politycznych” – przedmiotu obejmującego też ekonomię polityczną, rzadko zaś wykładanego samodzielnie w ramach: „prawa administracyjnego”, a funkcjonującego potem obok wyodrębnianej od początku XX w. „skarbowości i prawa skarbowego”. Wprowadzenie do programów nauczania ekonomii w połączeniu z „prawem politycznym” zawdzięczać należy Komisji Edukacji Narodowej oraz ożywionej działalności polskich fizjokratów, zwłaszcza Joachima L. Chreptowicza, Hugo Kołłataja, Hieronima Stroynowskiego, Antoniego J. Popławskiego, Sebastiana J. K. Czochrona oraz Bonifacego Garyckiego.

Na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego rozszerzony przedmiot: Umiejętności polityczne wykładano od czasów reformy kołłątajowskiej (1778) niemal do końca XIX w., najpierw w ramach Katedry Prawa Natury, Narodów i Politycznego, a od 1801 r. w ramach Katedry wyodrębnionej specjalnie na potrzeby tego przedmiotu. Z czasem nazwą Umiejętności politycznych obejmowano już wyłącznie samo  prawo polityczne i administracyjne, wykładane w Katedrze Prawa Państwowego, Administracyjnego i Statystyki. Odnotować trzeba przy tym  długoletnie wykłady i dorobek wybitnych profesorów: Antoniego I. Popławskiego (zm. w 1799), Feliksa L. Słotwińskiego (zm. w 1862 r.), Juliana A. Dunajewskiego (zm. w 1907 r.), Michała Bochenka (zm. w 1887 r.) oraz Włodzimierza Czerkawskiego (zm. 1913 r.),  a w okresie międzywojennym Władysława L. Jaworskiego, Kazimierza W. Kumanieckiego i Jerzego Langroda. Kierujący od 1815 r. Katedrą Umiejętności Politycznych  prof. F. Słotwiński wydał ponad 30 publikacji, cennych dla rozwoju nowych nauk prawno ekonomicznych, w tym prekursorskie dzieło: O istotnych zasadach nauki skarbowości, 1818. Następnie równie wielki wkład w rozwój nauk administracyjnych i ekonomicznych wniósł prof. J. Dunajewski (absolwent ekonomii na Uniwersytecie Lwowskim oraz prawa na Uniwersytecie Wiedeńskim), który po obronie doktoratu  w 1850 r., na podstawie pracy: „O instytucjach gminnych”, kierował Katedrą Ekonomii Politycznej i Prawa Administracyjnego Uniwersytetu Lwowskiego, a od 1861 r. poszerzoną tematycznie Katedrą Umiejętności Politycznych, Statystyki i Prawa Administracyjnego w Uniwersytecie Jagiellońskim, gdzie ogłosił wybitne dzieła: Wykład z ekonomii politycznej, 1866 oraz Ziemia i kredyt – studium ekonomiczne, 1869. Liczącym się teoretykiem był także prof. Franciszek Kasparek (1840 – 1903), kierujący od 1872 r. Katedrą Filozofii Prawa i Prawa Narodów, który opracował słynne dzieło: Nauka administracji i prawa administracyjnego, 1897. Przejściowo z Uniwersytetem Jagiellońskim związany był ponadto Carl Menger, pochodzący z Nowego Sącza prawnik, który studiował w Pradze, doktorat zaś obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim. Ostatecznie osiadł jednak w Wiedniu, gdzie wykładał finanse i ekonomię. W 1873 r. otrzymał  stanowisko profesora teorii ekonomii, specjalizował się z teorii wartości oraz cen, znany jako założyciel tzw. austriackiej szkoły ekonomii – w związku z opublikowaniem w 1871 r. nowatorskich Zasad ekonomii.

Z tej interdyscyplinarnej Katedry prowadzonej na Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego przez prof. J. Dunajewskiego wyodrębniono w 1880 r. pod jego kierownictwem Katedrę Ekonomii Politycznej, funkcjonującą obok Katedry Prawa Administracyjnego i Statystyki, natomiast pierwszą Katedrę  Skarbowości i Prawa Skarbowego utworzono nieco później dla Profesora Juliusza Leo. Był to znakomity prawnik, a także ekonomista (studiował w Berlinie) i polityk galicyjski, który jako jeden z pierwszych habilitował się z dziedziny skarbowości i prawa skarbowego, przedstawiając praktyczne aspekty kształtującej się dyscypliny w wysoko cenionej rozprawie pt. Finanse Galicji i projekt reformy skarbu krajowego, 1889. Po nim wykładali tam równie wybitni naukowcy jak: Edward Taylor, Roman Rybarski i Tadeusz Grodyński (do czasu przeniesienia do Warszawy) oraz Jerzy Michalski.  W okresie międzywojennym prawem skarbowym i rachunkowym, wyodrębnionym w  Uniwersytecie, zajmował się prof. Tomasz Lulek.

Z kolei w Warszawie prawo administracyjne wykładano już w utworzonej w 1808 r. na potrzeby administracji i sądownictwa Szkole Prawa i Administracji Księstwa Warszawskiego, a po upadku Księstwa włączonej do nowo utworzonej Szkoły Głównej (w charakterze Wydziału Prawa i Administracji), przekształconej potem w Uniwersytet Warszawski. Do najwybitniejszych należeli profesorowie: Antoni Okolski (O sporach administracyjnych, 1867; Wykład z prawa administracyjnego, 1880) oraz Józef Oczapowski (Układ i metoda prawa politycznego, 1873), uważani za prekursorów polskiej myśli administracyjnej i prawa administracyjnego, kształtowanej pod wpływem wzorców francuskich i angielskich, z zastosowaniem metod prawno porównawczych.  W późniejszym okresie prawa administracyjnego nauczali  w odrodzonym Uniwersytecie autorzy wspaniałych podręczników Feliks Ochimowski (Prawo administracyjne, 1919 i 1921), Bohdan Wasiutyński (Polskie prawo administracyjne w zarysie, 1922) oraz Maurycy Jaroszyński (Samorząd terytorialny w Polsce, 1923). Wyodrębniony tam stosunkowo wcześnie przedmiot „Skarbowość i prawo skarbowe” (prowadzony potem w Katedrze Skarbowości i Ustawodawstwa Skarbowego) wykładali w szczególności Fryderyk hr. Skarbek („Gospodarstwo narodowe”, 1820), Józef Oczapowski (Zarys skarbowości, 1886), Roman Rybarski (Polityka i gospodarstwo, 1927) oraz Edward Strasburger (Ustrój skarbowy Rzeczypospolitej Polskiej, 1922 , Nauka skarbowości, 1924).

Podwaliny nauczania prawa administracyjnego i ekonomii w Uniwersytecie Wileńskim położył wybitny fizjokrata H. Stroynowski (1752 – 1815), prawnik i ekonomista. Doktorat z prawa obronił na Uniwersytecie Jagiellońskim, potem uzyskał stanowisko profesora w Szkole Głównej Litewskiej, gdzie w 1780 r. opublikował swoje prekursorskie dzieło: Nauka prawa przyrodzonego, politycznego, ekonomii politycznej i prawa narodów. W Uniwersytecie Lwowskim prawo administracyjne wykładał sławny prof. Józef Buzek (Administracja gospodarstwa społecznego, 1913), a skarbowość – prof. Leon Biliński  (System nauki skarbowej, 1876). potem prof. Stanisław Grabski  (Polityka walutowo kredytowa 1910, Ekonomia społeczna, 1927) oraz Tadeusz Bigo (Związki publiczno prawne w  świetle ustawodawstwa polskiego, 1928). W utworzonym natomiast nieco później (1919 r.) Uniwersytecie Poznańskim prawem administracyjnym zajmował się prof. Stanisław Kasznica (Teoria samorządu, 1935).

Dopiero po II wojnie światowej nastąpiło formalne wyodrębnienie pod względem naukowym  „prawa finansowego” z szerzej pojmowanej „skarbowości’, którą nazwano ostatecznie „finansami publicznymi”.  Zmiany ustrojowe wymusiły podporządkowanie problematyki zamówień publicznych dyscyplinie prawa administracyjnego gospodarczego, sam zaś tradycyjny termin „zamówienia skarbowe”  wyeliminowano całkowicie, jako przeżytek burżuazyjny, zastępując go pojęciem „dostaw, usług lub robót na rzecz jednostek gospodarki uspołecznionej”. Towarzyszyły temu trudności w ustaleniu charakteru poszczególnych rozwiązań normatywnych i instytucji prawnych. Reaktywowanie w 1994 r. wyspecjalizowanej regulacji prawa zamówień publicznych na nowo uzasadniło jej włączenie do programów nauczania, na ogół w ramach „prawa gospodarczego publicznego”, zapoczątkowało także ożywioną dyskusję na temat znaczenia i miejsca tej interdyscyplinarnej problematyki w systematyce nauk prawnych. Prawo zamówień publicznych bowiem, dotyczące umów majątkowych, za pośrednictwem których Skarb Państwa, jednostki samorządu terytorialnego lub zależne od nich instytucje zaspokajają potrzeby publiczne, stanowi wynik syntezy ponad gałęziowej, obejmującej przepisy przynależne do trzech dziedzin prawa: cywilnego, administracyjnego i finansowego.

Nasze korzenie

W utworzonym w 1925 r. Wyższym Studium Handlowym w Krakowie, przekształconym w 1938 r. w Akademię Handlową, program zajęć przewidywał (aż 1/5 ich wymiaru) wykłady z zakresu nauk prawnych. Oparcie kadrowe stanowili przede wszystkim najwybitniejsi specjaliści z Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego, nierzadko po zagranicznych studiach prawniczych, kodyfikatorzy, działacze państwowi. W szczególności prawo państwowe i administracyjne wykładał czołowy przedstawiciel myśli administracyjnej okresu międzywojennego prof. Kazimierz W. Kumaniecki, któremu powierzono także prawo samorządowe. Prawem cywilnym-gospodarczym zajmował się nieprzerwanie, aż do swojej śmierci w 1939 r., znamienity cywilista prof. Stanisław Gołąb, a prawem handlowym, wekslowym i czekowym – prof. Tadeusz Dziurzyński. Prawo spółdzielcze oraz prawo ubezpieczeniowe przypadło pionierowi nurtu prawno – gospodarczego w naukach prawnych prof. Stanisławowi Wróblewskiemu, który był Prezesem PAU, wybitnym działaczem państwowym, okresowo Prezesem NIK. Prawo międzynarodowe wykładał sławny w skali europejskiej prof. Michał Rostworowski – sędzia Międzynarodowego Trybunału Sprawiedliwości, natomiast prawo morskie i konsularne – prof. Zygmunt Sarna. Prawem szkolnym zaś (na kierunku pedagogicznym) zajmował się prof. Fryderyk Zoll (młodszy). Teorię prawa objaśniał wybitny teoretyk prof. Jerzy Lande, uczeń sławnego Leona Petrażyckiego. Skarbowość, obejmującą także prawo skarbowe, a potem finanse publiczne, prowadził aż do końca lat sześćdziesiątych, dr praw i zarazem znakomity finansista – prof. Stefan Bolland. Podobnie dr praw prof. Albin Żabiński kierował Katedrą Księgowości, aż do czasu utraty samodzielności przez Akademię w 1950 r., natomiast teorii ekonomii oraz doktryn polityczno – ekonomicznych nauczał człowiek niezwykle szlachetny, patriota, prof. Adam Heydel, przedstawiciel liberalnej szkoły krakowskiej, prawnik zmarły przedwcześnie w 1942 r. w Oświęcimiu.

Wspomniany wykład z „prawa państwowego i administracyjnego” prowadził prof. K. Kumaniecki w wymiarze 110 – 150 godz., uzupełniając je na kierunku samorządowym „podstawami samorządu” w liczbie 90 godz., nieprzerwanie, aż do przymusowego zamknięcia Akademii w 1939 r. Z powodzeniem wykładał też „statystykę” w ramach swojej drugiej specjalizacji. Był absolwentem Uniwersytetu Jagiellońskiego (prawa i filozofii) oraz Uniwersytetu Ludwika Maksymiliana w Monachium (studia uzupełniające z prawa). Początkowo poświęcił się karierze urzędniczej w krakowskim Magistracie, gdzie pełnił funkcję sekretarza oraz komisarza spisowego. Po stażu naukowym w Niemczech habilitował się na Uniwersytecie Jagiellońskim na podstawie pracy: Prawdopodobieństwo w statystyce, 1910. Wkrótce obronił drugą habilitację z zakresu prawa administracyjnego, w oparciu o rozprawę: Akt administracyjny, 1913, zostając profesorem uniwersyteckim, a w 1919 r. profesorem zwyczajnym. Jego wykłady, a także przełomowe dzieła, zwłaszcza Zarys prawa administracyjnego na ziemiach polskich, 1920; Ustrój władz samorządowych, 1921; Ustrój polityczny polski, 1937 oraz oprac z J. Langrodem i S. Wachholtzem: Zarys ustroju, postępowania i prawa administracyjnego w Polsce, 1939, przez wiele lat stanowiły oparcie dla nauki, a także inspirację do rozwoju zawodowego kilku pokoleń administratywistów i ekonomistów. Znaczący jest też dorobek Profesora z zakresu myśli politycznej, a ponadto doniosłe były jego doświadczenia związane z pełnieniem funkcji publicznych, w tym ministra oświecenia publicznego. Profesor K. Kumaniecki zmarł przedwcześnie w 1941 r. W okresie powojennym prawem administracyjnym oraz samorządowym w Akademii Handlowej zajmował się doc. dr Józef Hołda, przedtem uczestnik tajnego nauczania w Uniwersytecie Jagiellońskim, kierujący Zakładem, a następnie Katedrą Prawa Administracyjnego, jednak wyodrębnione już w 1945 r. „prawo polityczne” podporządkowano nowej Katedrze Nauki o Państwie i Prawie, w ramach której wykłady prowadził prof. Konstanty Grzybowski, a od 1950 r. prof. Grzegorz Seidler.

Przekształceniu Akademii Handlowej w Wyższą Szkołę Ekonomiczną w 1950 r. towarzyszyła reorganizacja i centralizacja życia akademickiego. Wprowadzono kształtowane odgórnie jednolite programy nauczania. Zniesiono całkowicie kurs prawa administracyjnego oraz samorządowego, co wiązało się bezpośrednio z przeobrażeniami ustrojowymi (zmiany strukturalne, nacjonalizacja samorządu) i ideologicznymi oraz z odmiennym zapatrywaniem na rolę administracji w państwie. Podobnie zlikwidowano nauczanie wielu innych przedmiotów prawniczych, zwłaszcza związanych z działalnością handlową, natomiast problematykę niektórych z tych zajęć włączono do przedmiotów ekonomicznych (np. zagadnienia finansowe oraz celno dewizowe). W zakresie skrajnie zredukowanej do kwestii ogólnych problematyki prawa państwowego, administracyjnego, cywilnego oraz karnego przewidziano przeglądowy przedmiot, funkcjonujący zresztą w tamtym czasie niemal na wszystkich państwowych uczelniach ekonomicznych w Polsce, pn. „encyklopedia prawa”, w wymiarze 45 – 120 godz. zajęć (w zależności od kierunku studiów). Wykładany był w ramach utworzonej w 1950 r. Katedry Prawa, pełniącej w zmienionych warunkach funkcje „usługowe”, kierowanej najpierw przez prof. Stefana Grzybowskiego, a potem w latach 1962 – 1985 przez prof. Zbigniewa Żabińskiego. Z racji tych funkcji miała ona niezwykle szczupłą obsadę i utrudniony rozwój. W 1973 r. jeszcze bardziej ograniczono do 60 godz. wykładowych wymiar ogólnego przedmiotu prawniczego pn. „elementy prawa”, choć na niektórych kierunkach dopuszczono już wykłady z zagadnień prawno gospodarczych oraz prawo pracy w ramach przedmiotów do wyboru. Ich liczbę powiększano sukcesywnie po zmianie nazwy Szkoły na Akademię Ekonomiczną. W późniejszych latach na kierunku ekonomiczno – społecznym przywrócono ponadto problematykę prawno międzynarodową (prof. Marian Iwanejko), a na kierunku organizacji i zarządzania wykład monograficzny z „prawa gospodarczego” (prof. Czesława Żuławska). Elementarne zagadnienia zamówień publicznych przyporządkowano administracyjnej problematyce „rozdzielnictwa” oraz cywilnoprawnej problematyce „umów gospodarczych”, wykładanych właściwie tylko w razie doraźnych potrzeb na studiach podyplomowych albo w ramach przedmiotów do wyboru, zwłaszcza „prawa obrotu uspołecznionego” bądź nieco zawężonego „prawa umów gospodarczych”. Pewien wzrost znaczenia prawa wykładanego dla ekonomistów nastąpił dopiero po 1980 r.

W wyniku reform ustrojowych państwa z lat dziewięćdziesiątych, umożliwiających przywrócenie samodzielności szkołom wyższym, po zmianach strukturalno programowych w naszej Uczelni (zwłaszcza w latach 1989 – 1992), mających na celu dostosowanie jej rozwoju naukowego i kształcenia do wymagań gospodarki rynkowej, poszerzono o nowe treści tematyczne kurs „encyklopedii prawa”, a także wydatnie kurs „prawa gospodarczego”. Nastąpił ponowny wzrost znaczenia przedmiotów wykładanych w Katedrze Prawa, kierowanej od 1985 r. przez prof. Czesławę Żuławską. Reaktywowano niektóre części wykładu z prawa handlowego, zwłaszcza prowadzonego pod nazwą „prawa spółek” lub „prawa papierów wartościowych”, a także prawa podatkowego. Na paru kierunkach powróciło „prawo administracyjne” oraz „prawo celne i dewizowe”. Pojawiło się też „prawo gospodarcze publiczne”, w ramach którego przedstawiano interdyscyplinarną problematykę zamówień publicznych. Z czasem na kierunku administracyjnym, a także finansów publicznych uruchomiono samodzielny wykład z prawa zamówień publicznych. Nastąpił rozwój działalności naukowo – badawczej i dydaktycznej Katedry Prawa, funkcjonującej od 2001 r. w ramach nowego Wydziału Finansów UEK, kierowanej przez prof. dr hab. Bogusławę Gnelę. Z kolei na Wydziale Ekonomii i Stosunków Międzynarodowych powołano Katedrę Gospodarki i Administracji Publicznej (przedtem funkcjonował samodzielny Zakład), prowadzoną przez prof. dr hab. Jerzego Hausnera, natomiast od 2005 r. działa tam także nowa Katedra Prawa Publicznego, pod kierownictwem prof. dr hab. J. Koczanowskiego, przedtem długoletniego pracownika Katedry Prawa. W wyniku znacznego rozszerzenia aktywności naukowo badawczej oraz zadań dydaktycznych Katedry Prawa przekształcono ją z dn. 1 stycznia 2014 r. w Katedrę Prawa Cywilnego i Gospodarczego, wydzielając Katedrę Prawa Administracyjnego i Zamówień Publicznych, z wyraźną orientacją na aktywność naukowo-dydaktyczną w zakresie prawa państwowego, administracyjnego, finansowego i zamówień publicznych.

Profesor Kazimierz Władysław Kumaniecki

Profesor Kazimierz Władysław Kumaniecki (1880 – 1941) – absolwent prawa i filozofii Uniwersytetu Jagiellońskiego (1902), a także studiów uzupełniających z prawa niemieckiego w Monachium i w Lipsku (1905 – 1907), uczeń prof. Franciszka Kasparka, doktor praw od 1904 r. Po powrocie z Niemiec  przez 10 lat kierował Miejskim Biurem Statystycznym w Krakowie. Równolegle związał się z Wydziałem Prawa i Administracji UJ, gdzie wykładał statystykę i prawo administracyjne. W 1911 r. habilitował się na podstawie rozprawy: „Prawdopodobieństwo w statystyce”, a w 2 lata później uzyskał rozszerzenie habilitacji na administrację i prawo administracyjne, w oparciu o pracę:   „Akt administracyjny”.  Okresowo wykładał też w kierowanej przez prof. M. Rostworowskiego Polskiej Szkoły Nauk Politycznych, statystykę i prawo budowlane. W 1917 r. został mianowany profesorem nadzwyczajnym UJ. U progu odzyskania niepodległości przez Polskę ogłosił „Zarys urządzeń administracyjnych w Polsce”.  W 1919 r. Naczelnik Państwa mianował prof. K. Kumanieckiego profesorem zwyczajnym. W 1922 r. pełnił stanowisko ministra wyznań religijnych i oświecenia publicznego w rządzie J. Nowaka. Od 1925 r. związał się z Wyższym Studium Handlowym, przekształconym w 1938 r. w Akademię Handlową w Krakowie, gdzie kierował Zakładem Statystyki Gospodarczej, wykładając zwłaszcza statystykę, prawo administracyjne i samorządowe. Był członkiem Polskiej Akademii Umiejętności, autorem licznych publikacji naukowych i popularno naukowych. Wypromował wielu magistrów i doktorów. Do jego wybitnych uczniów zalicza się Jerzy S. Langrod, Szczęsny Wachholtz oraz Oskar Lange. Za szczególne zasługi dla kraju został odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi, natomiast za osiągnięcia „na polu nauki i wychowania młodzieży w duchu patriotycznym” – Krzyżem Komandorskim Orderu Polonia Restituta, jest także kawalerem francuskiego Orderu Legii Honorowej. Szczęśliwie uniknął aresztowania w ramach okupacyjnej akcji Sonderaktion Krakau (spóźnił się na podstępnie zorganizowane zebranie profesorów UJ), zmarł jednak przedwcześnie w 1941 r. w Krakowie.

Docent Józef Marian Hołda

Docent Józef Marian Hołda (1904 – 1956) – absolwent Wydziału Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego (1935), doktor habilitowany z zakresu nauki administracji i prawa administracyjnego (1946), Początkowo był zatrudniony w Katedrze Nauki Administracji i Prawa Administracyjnego UJ, a potem także w Zakładzie Administracji Akademii Handlowej. Pracę doktorską obronił nt. „Spółki wodne” pod kierunkiem prof. K. Kumanieckiego (1938). Specjalizował się w prawe i postępowaniu administracyjnym, prowadząc wykłady z tych przedmiotów w ramach pensum Zakładu Administracji, a od 1949 r. Katedry Administracji, Akademii Handlowej. W okresie okupacji niemieckiej aresztowany podczas Sonderaktion Krakau, do końca 1940 r. przebywał w obozie w Dachau. Po zwolnieniu niezwłocznie włączył się w tajne nauczanie, organizowane na Uniwersytecie Jagiellońskim. Po wojnie, już od lutego 1945 r., uczestniczył w reaktywowaniu działalności Akademii, przejął zwłaszcza wykłady z prawa administracyjnego i samorządowego po zmarłym w 1941 r. Profesorze K. Kumanieckim. Habilitował się przed Radą Wydziału Prawa i Administracji UJ na podstawie rozprawy: „Teoretyczne podstawy przymusowych i dobrowolnych organizacji zawodowych” (1946).  Od 1947 r. kierował Zakładem, a następnie od 1949 r. Katedrą Administracji w Akademii Handlowej, jako docent z habilitacją, a potem na stanowisku profesora, aż do przymusowego rozwiązania struktur Akademii przez władze rządowe w dn. 31 sierpnia 1951 r., w związku z przekształceniem w Wyższą Szkołę Ekonomiczną. Zmarł przedwcześnie 25 października 1956 r. w Krakowie.

Profesor Zbigniew Żabiński

Profesor Zbigniew Żabiński (1914 – 1990) – profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk prawnych, doktor nauk ekonomicznych, specjalizujący się zwłaszcza w teorii pieniądza i prawie bankowym oraz w prawno-ekonomicznej problematyce majątku przedsiębiorstwa. Podczas okupacji niemieckiej brał udział w tajnym nauczaniu w zakresie programu Akademii Handlowej, a także Uniwersytetu Jagiellońskiego. Po wojnie został adiunktem, podejmując się równolegle trudnej funkcji Kierownika Biblioteki Głównej Akademii Handlowej.  W latach 1949 – 1951 kierował Zakładem Statystyki Gospodarczej, potem krótko pełnił funkcje prodziekana Wydziału Finansów. W 1952 r. zmuszony do odejścia z Uczelni,  funkcjonował przez 10 lat w praktyce gospodarczej (pracował w Gazowni Miejskiej w Krakowie na stanowisku księgowego), nie zaniedbując jednak indywidualnego rozwoju naukowego. W 1961 r. habilitował się na Wydziale Prawa i Administracji Uniwersytetu Jagiellońskiego na podstawie rozprawy poświęconej „Odpowiedzialności przewoźnika towarów”. W 1962 r. wrócił do pracy naukowo – dydaktycznej w naszej Uczelni, obejmując kierownictwo Katedry Prawa. Pozostał na tym stanowisku aż do czasu przejścia na emeryturę  w 1985 r. W latach 1968 – 1972 był prodziekanem Wydziału Ekonomiki Obrotu. Autor licznych prac naukowych i podręczników akademickich. Członek Komisji Archeologicznej Polskiej Akademii Nauk oraz współpracownik innych komisji. Za zasługi w sferze naukowo-dydaktycznej został odznaczony Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski.

Profesor Czesława Żuławska

Profesor Czesława Żuławska (ur. 1930 r.) – profesor zwyczajny, doktor habilitowany nauk prawnych; sędzia Sadu Najwyższego, współpracownik Instytutu Nauk Prawnych PAN; prekursorka problematyki prawnej ochrony konsumenta. Po studiach prawniczych w 1953 r. podjęła pracę w Okręgowej Komisji Arbitrażowej w Krakowie jako arbiter. W 1960 r. uzyskała stopień doktora nauk prawnych na Wydziale Prawa UMCS, na podstawie pracy „Umowa o podwykonawstwo robót budowlano – montażowych”. W 1967 r. podjęła zatrudnienie w Katedrze Prawa Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Krakowie na stanowisku adiunkta, poświęcając się pracy naukowo dydaktycznej, zwłaszcza z zakresu prawa cywilnego gospodarczego i ochrony konsumenta. W oparciu o rozprawę „Gwarancja jakości. Studium prawne” uzyskała w 1973 r. na UMCS stopień doktora habilitowanego., zaś w 1984 r. tytuł profesora zwyczajnego. W latach 1985 – 2000  kierowała Katedrą Prawa w Akademii Ekonomicznej w Krakowie, powiększając znacznie zakres jej aktywności naukowo badawczej oraz obsadę kadrową. W okresie przemian 1980/1981 r. działała w Społecznej Radzie Legislacyjnej przy Centrum Obywatelskich Inicjatyw  Ustawodawczych Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność” Pracowników Wymiaru Sprawiedliwości. W latach 1982 – 1989 była członkiem zespołu X Komisji ds. Reformy Gospodarczej, a w latach 1986 – 1996 członkiem Komisji ds. Reformy Prawa Cywilnego, natomiast od 1986 r. także członkiem i zastępcą przewodniczącego Rady Legislacyjnej przy Prezesie Rady Ministrów. W 1989 r. powróciła do orzecznictwa pełniąc funkcję  sędziego Sadu Najwyższego (Izba Cywilna), aż do czasu przejścia w 1999 r. w stan spoczynku.  Ponadto w latach 1993 – 1996 była członkiem Zespołu Ekspertów ds. Prawa i Legislacji przy Prezesie Rady Ministrów, zaś w latach 1996 – 2006  członkiem Komisji Kodyfikacyjnej Prawa Cywilnego, kierując pracami grupy roboczej ds. umów, biorąc czynny udział w kolejnych nowelizacjach kodeksu cywilnego. Autorka licznych książek, monografii i komentarzy do kodeksu cywilnego, a także innych publikacji naukowych. Za swoją długoletnią pracę i osiągnięcia naukowe została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim, a następnie  Krzyżem Oficerskim Orderu Odrodzenia Polski.