Kontrast

Katedra Finansów Rozwoju Zrównoważonego

Problematyka naukowo-badawcza i dydaktyczna obecnej Katedry Finansów Rozwoju Zrównoważonego ma swoje podstawy w rozwoju ekonomii – w zakresie ekonomiki przemysłu. Początki ekonomiki przemysłu w naszej Uczelni wiążemy z działalnością prof. dr inż. Stanisława Bieńkowskiego z Politechniki Lwowskiej – zaliczanego do jednego z twórców nauki organizacji i zarządzania oraz ekonomiki przedsiębiorstwa w Polsce – który w 1937 roku został kierownikiem nowo założonej Katedry Organizacji i Zarządu Przedsiębiorstw w Akademii Handlowej w Krakowie. W 1950 roku wraz z przekształceniem Akademii Handlowej w państwową Wyższą Szkołę Ekonomiczną zmieniono nazwę tej Katedry na Katedrę Ekonomiki Przemysłu, która w 1958 została przemianowana na Katedrę Ekonomiki Przedsiębiorstwa Przemysłowego. W 1963 roku utworzono na nowo Katedrę Ekonomiki Przemysłu pod kierunkiem prof. dr Józefa Gajdy, późniejszego rektora WSE. I od tego czasu nasza Katedra liczy swoją historię ze względu na kierunki badań naukowych i dydaktyki oraz rozwój kadry. W latach 1969-1992 Uczelnia (od 1975 Akademia Ekonomiczna) funkcjonowała w zmienionej strukturze organizacyjnej i nasza Katedra wchodziła jako Zakład w skład Instytutu Ekonomiki Przemysłu, obok Zakładów Ekonomiki i Organizacji Przedsiębiorstwa Przemysłowego, Teorii Organizacji i Zarządzania oraz Ekonomiki Budownictwa i Inwestycji. Dyrektorem Instytutu był prof. Józef Gajda, który wraz z Prof.dr.hab. Bronisławem Byrskim oraz Prof. dr hab. Emilem Luchterem są twórcami uznanej, krakowskiej szkoły Ekonomiki i programowania rozwoju przemysłu, ze szczególnym uwzględnieniem efektywności inwestycji, jako podstawowego czynnika rozwoju społeczno-gospodarczego. W 1992 roku po kolejnej reformie Zakład Ekonomiki Przemysłu przekształcono w Katedrę Polityki Przemysłowej i Ekologicznej pod kierunkiem prof. dra hab. Kazimierza Górki (wcześniej już następcy prof. Józefa Gajdy w tej roli) na Wydziale Ekonomii. W 2009 funkcję kierownika Katedry przejęła prof. dr hab. Józefa Famielec. Od 6 maja 2020 Katedra działa pod nazwą: Katedry Finansów Rozwoju Zrównoważonego. Od 1 października 2020 r. funkcję kierownika Katedry pełni prof. UEK dr hab. Małgorzata Kożuch.

Pracownicy Katedry, najczęściej w liczbie 8-12, od lat zajmowali się przede wszystkim ekonomiką przemysłu.  Przemysł odgrywał ważną rolę w tworzeniu PKB oraz w rozwoju innowacji technologicznych. Przemysł emitował coraz więcej zanieczyszczeń, które tworzyły barierę ekologiczną, opisywaną w rozwijającej się ekonomice ochrony środowiska.  Wykłady z tej problematyki rozpoczął już w 1975 roku  dr Kazimierz Górka. W dalszych latach problematyką ekologiczną zajmowali się wszyscy pracownicy Katedry, zarówno w badaniach, jak i w dydaktyce oraz z pracach promocyjnych. Wśród wielu zadań badawczych warto przywołać tworzenie teoretycznych podstaw i weryfikację empiryczną strat i korzyści ekologicznych (Kazimierz Górka, Józefa Famielec, Piotr P. Małecki, Krzysztof Berbeka, Grażyna Mojżesz- Wlazły).  Ekonomikę ochrony środowiska integrowano z polityką gospodarczą, w tym przemysłową,  w której upatrywano  roli w łagodzeniu ekologicznej bariery rozwoju. Większość pracowników Katedry rozpatrywało politykę przemysłową i wykształcającą się politykę ekologiczną w perspektywie finansowej, w tym zwłaszcza dostępu i wystarczalności źródeł finansowania ograniczania i likwidacji skutków zanieczyszczeń. Ważnym nurtem badań i dydaktyki stały się także problemy: finansowania przedsiębiorstw, w tym sektora państwowego i samorządowego, finansowania inwestycji infrastrukturalnych, funkcjonowania przedsiębiorstw społecznych (ekonomii społecznej) oraz gospodarki nieformalnej, czyli tzw. szarej i czarnej strefy. Zaproszona nas na nowo utworzony w 2002 roku Wydział Finansów – obecnie Wydział Finansów i Prawa.

Nadal kontynuujemy tę problematykę w badaniach wykorzystujemy rachunkowość – finansową, zarządczą, którą doskonalimy w różny sposób, w tym przez pracę w radach nadzorczych spółek miejskich i publicznych.

Katedra wyróżnia się publikacjami podręczników ogólnopolskich. Najpierw była to m.in. książka pod redakcją J. Gajdy pt. Ekonomika i programowanie rozwoju przemysłu, II wydanie przez PWE w 1987 roku (z dużym wkładem m.in. B. Byrskiego, J. Famielec , K. Górki). Z kolei prof. K. Górka został współautorem pierwszego w Polsce podręcznika pt. Ochrona środowiska wydanego przez PWE w latach 1987 i 1991, oraz czterech zmienianych wydań książki pt. Ochrona środowiska. Problemy społeczne, ekonomiczne i prawne, przez PWE, w latach 1991-2001. Ponadto warto wymienić pracę J. Famielec: Straty i korzyści ekologiczne w gospodarce narodowej. PWN 1999 oraz pod jej redakcją pracę zbiorową: System finansowania ochrony środowiska w Polsce. AE, Kraków 2005, pracę pod redakcją P.P. Małeckiego: Ekonomia przemysłowa w warunkach kryzysu finansowego. UEK, Kraków 2012, pracę pod red. J. Famielec i M. Kożuch, Ekologizacja gospodarki, pracę pod red. M. Kożuch, Pomoc publiczna. Doświadczenia wybranych sektorów gospodarki, UEK, Kraków 2017.

Katedra wyróżnia się pod względem dysertacji doktorskich oraz habilitacyjnych i dlatego nigdy nie zanotowano pracowników na stanowisku wykładowców. W ciągu minionych 20 lat dwóch pracowników uzyskało tytuł profesora a czterech stopień doktora habilitowanego. W Katedrze napisano ok. 40 dysertacji  doktorskich, w tym 6 autorów niemieckich.

Katedra współpracuje od lat z praktyką gospodarczą, z administracją centralną, samorządami. Pracownicy pełnią ważne funkcje w radach nadzorczych,  w Gminie Kraków. Prowadzą badania i projekty związane z restrukturyzacją zarządczą i finansową przedsiębiorstw, sektorów.    Owocne rezultaty przynosi współpraca z uczelniami zagranicznymi, szczególnie w Niemczech, Japonii oraz USA. Pracownicy Katedry działają aktywnie w Polskim Towarzystwie Ekonomicznym, Polskim Stowarzyszeniu Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych, w Forum Myśli Instytucjonalnej, radach programowych czasopism „Ekonomia i Środowisko” oraz „Aura”, a także na innych polach działalności społecznej.

Katedra podejmuje wyzwania związane z planowaną reformą szkolnictwa wyższego. Aktywnie uczestniczymy w tworzeniu nowych kierunków studiów na Wydziale Finansów i Prawa. Przygotowujemy nową ofertę dydaktyczną (pomoc publiczna, wycena przedsiębiorstw, analiza finansowa w sektorze publicznym, finansowanie oświaty, przedsiębiorstwo w rozwoju miasta, finanse przedsiębiorstw w teorii trzech soczewek).

Aktywnie uczestniczymy w kształceniu na III stopniu (studiach doktoranckich). Doktoranci uczestniczą w naszych badaniach oraz  publikacjach (w tym monografiach).